Лукашэнка заявіў, што аптэчкі ў беларускім войску мусяць быць «лепшыя за натаўскія». Праверылі, ці дацягваюць яны хаця б да ўзроўню УСУ

4 лiстапада 2022 у 1667579880
«Зеркало»

Аляксандр Лукашэнка заявіў падчас наведвання Абуз-Лясноўскага палігона, што беларускія аптэчкі мусяць быць «не горшыя за натаўскія, а нават лепшыя». Новы варыянт такога набору палітыку якраз і паказалі. Камплекты для медыцынскай дапамогі - сапраўды вельмі важны элемент аснашчэння арміі, бо менавіта яны нярэдка дапамагаюць захаваць байцам жыццё. Але ці сапраўды Беларусь набліжаецца па стандартах клопату пра вайскоўцаў да войскаў заходніх дзяржаваў? Мы паспрабавалі параўнаць тры варыянты аптэчак: штатныя беларускія, штатныя ўкраінскія (УСУ камплектуе аптэчкі паводле стандартаў NATO) і тую, што паказалі Лукашэнку.

Якія аптэчкі выкарыстоўвае беларускае войска

Штатны варыянт для беларускага войска - АПДІ (аптэчка першай дапамогі індывідуальная). У ёй даволі шмат кампанентаў, але не ўсе яны аднолькава карысныя. Галоўная задача індывідуальнай аптэчкі - даць байцу магчымасць аказаць першую дапамогу падчас ранення сабе самому або калегу, але некаторыя кампаненты ў цяперашняй беларускай аптэчцы ніяк у гэтым не дапамогуць. Паглядзім, што ў яе ўнутры.

• Кроваспыняльны гумовы жгут (ён жа жгут Эсмарха). Дазваляе спыніць артэрыяльны крывацёк пры раненні ў руку ці нагу - дастаткова перацягнуць канечнасць жгутом вышэй за рану і зафіксаваць кнопкамі. Вынайдзены яшчэ ў XIX стагоддзі і ў ідэальных умовах працуе цалкам эфектыўна. Аднак практычна немагчыма накласці такі жгут самому сабе пры раненні рукі. Калі на яго трапіць кроў або іншая вадкасць, жгут становіцца слізкім, і накладваць яго нязручна. І самае галоўнае: такія вырабы часта рвуцца (гума з часам робіцца менш трывалай). Фактычна, баец, які спрабуе выкарыстаць жгут Эсмарха, гуляе ў латарэю «парвецца ці не».
• Індывідуальны перавязачны пакет. Па сутнасці, гэта звычайны бінт, вядомы кожнаму. Можа дапамагчы спыніць кроў, але зафіксаваць яго на ране няпроста без дадатковых прыстасаванняў.
• Перавязачны гемастатычны сродак «Гемастоп». Парашок на аснове элементаў, якія добра ўбіраюць вадкасці. Можа дапамагчы спыніць крывацёк - для гэтага трэба адкрыць пакецік, высыпаць парашок на рану, накласці на яе складзены ў некалькі слаёў бінт - і толькі потым забінтаваць. Працэдура доўгая і няпростая, асабліва для параненага.
• Ін'екцыйны анальгетык у ампуле са шпрыцам або ў шпрыц-цюбіку - звычайнае абязбольвальнае, але ўколы дзейнічаюць хутчэй, чым таблеткі.
• Супрацьхімічны індывідуальны пакет дапамагае нейтралізаваць таксічныя і раздражняльныя рэчывы, змякчае раздражненне на скуры і дапамагае экстрана нейтралізаваць шкодныя рэчывы, якія трапілі на скуру.
• Рэшту месца ў аптэчцы займаюць розныя медыкаменты: антыбіётыкі, антысептыкі для павярхоўнага абеззаражвання, супрацьрвотныя і радыеабарончыя сродкі, сродкі, што выкарыстоўваюцца пры атручванні фосфараарганічнымі рэчывамі, радыеабарончы сродак і сродак пры атручванні чаднымі рэчывамі. З гэтага карысныя, мабыць, толькі антыбіётыкі і антысептыкі, іншыя прэпараты для аптэчкі першай дапамогі - хутчэй, лішні груз.

Рэзюмуючы, можна сказаць, што беларуская аптэчка прыдатная для таго, каб пры раненні паспрабаваць спыніць кроў, перавязаць рану бінтам, абязболіць параненага і даць яму антыбіётык. Нічога для таго, каб зрабіць гэты працэс зручнейшым, у АПДІ няма (хіба што абязбольвальнае падзейнічае хутка, бо прэпарат уводзіцца шпрыцам). Іншыя сродкі можна ахарактарызаваць як малакарысныя.

Аптэчка УСУ, падрыхтаваная па стандартах NATO

Паколькі ў NATO ўваходзіць шмат краін, мы будзем разглядаць створаную паводле стандартаў Паўночнаатлантычнага альянсу індывідуальную аптэчку УСУ. Што ў яе ўнутры?

• Жгут-турнікет для спынення крывацёку. Дзейнічае ён гэтаксама, як і звычайны жгут, але ўяўляе сабой не звычайную гумовую стужку, а сістэму з рамянёў са спражкамі для лепшай фіксацыі на целе, а таксама рычага, круцячы які, можна хутка спыніць кроў. Гэта робіць турнікет нашмат зручнейшым у параўнанні са жгутом Эсмарха - нават калі баец атрымаў раненне ў руку, ён можа накласці і зафіксаваць турнікет сам сабе адной рукой. На жгуце ёсць пазнака часу - там фіксуюць, у які час турнікет быў накладзены (каб своечасова зняць, бо пры надта доўгім перацягванні можа пачацца некроз тканак). У аптэчцы адразу два такія турнікеты.
• Гемастатычны бінт. У адрозненне ад звычайнага бінта, гэты матэрыял насычаны прэпаратамі, што дапамагаюць хуткаму згортванню крыві. У выпадку моцнага крывацёку яго ўтрамбоўваюць проста ў рану - матэрыял убірае кроў, а прэпараты дазваляюць паскорыць спыненне крывацёку. Бінт гафраваны (гэта значыць складзены гармонікам або Z-падобна), і яго не трэба размотваць. Дастаткова дастаць з упакоўкі - і можна адразу закладваць у рану, эканомячы каштоўныя секунды. У адрозненне ад парашка «Гемастоп», кроваспыняльныя рэчывы, якімі насычаны матэрыял, немагчыма выпадкова рассыпаць.
• Назафарынгеальная трубка (або паветравод) з лубрыкантам. Гэта невялікая гумовая трубка, якая дазваляе пацярпеламу дыхаць, калі траўмы, западзенне языка ці іншыя прычыны перашкаджаюць нармальнаму дыханню. Для гэтага дастаткова ўставіць прыстасаванне ў нос (папярэдне змазаўшы лубрыкантам) - і паветра зможа паступаць у лёгкія. Паранены, які ў іншым выпадку мог проста задыхнуцца, выжыве.
• Дэкампрэсійная іголка з катэтарам. Пры пашкоджанні лёгкіх у грудзях часам збіраецца паветра, якое не можа выйсці вонкі (гэта называецца пнеўматоракс). Паветра сціскае лёгкае, павышаючы ціск усярэдзіне, у выніку гэта можа прывесці да цяжкасцяў з дыханнем і нават да смерці. У гэтым выпадку іголка ўводзіцца ў грудную клетку, пасля чаго дастаецца, пакідаючы ў адтуліне катэтар. «Лішняе «паветра выходзіць праз яго - і ціск выраўноўваецца.
• Аклюзійны пластыр. Пры раненні ў грудзі ім трэба заляпіць месца раны, каб паветра не магло трапіць у лёгкія праз адтуліну. Нароўні з дэкампрэсійнай іголкай такі пластыр дазваляе пазбегнуць пнеўматораксу. На выпадак, калі раненне скразное, у аптэчцы іх два - каб закрыць уваходную і выходную адтуліну. Карысным будзе такі пластыр і пры апёку: ён дазволіць надзейна ізаляваць абпаленае месца ад уздзеяння навакольнага асяроддзя.
• Ізраільскі бандаж з аплікатарам. Самае ўніверсальнае прыстасаванне ў аптэчцы. Гэта стэрыльная павязка з зашпількай, да якой прышытая ўбіральная падушка. Калі баец паранены, падушку змяшчаюць на рану, павязку прадзяваюць праз аплікатар (ствараючы ціск) і заварочваюць, а затым фіксуюць. Гэта дазваляе бінтаваць раны на любым участку цела і быць упэўненым, што бандаж не разматаецца (а калі ў рану змешчаны гемастатычны пластыр, ён не выпадзе). Велізарны плюс у параўнанні са звычайным бінтам - гэтае прыстасаванне не трэба фіксаваць ні шпількай, ні пластырам.
• Тэрмакоўдра - дапаможа сагрэць параненага, які будзе інтэнсіўна губляць цяпло праз страту крыві.
• Таблеткі. Тут усё індывідуальна, але звычайна ў аптэчцы ёсць абязбольвальнае, антыбіётык і супрацьзапаленчае.
• Атраўматычныя нажніцы. Гэты інструмент патрэбны ў першую чаргу для таго, каб была магчымасць хутка дабрацца да пашкоджанага месца - разрэзаць на параненым байцу вопратку (часта яна яшчэ і прысыхае да раны разам з крывёй), чаравік, стропы або раней накладзеныя бінты. Такое трэба рабіць хутка і без рызыкі яшчэ больш параніць пацыента. Таму канцы атраўматычных нажніц заўсёды затупленыя, а адно з лёзаў заканчваецца шырокім наканечнікам, які падчас разразання слізгае па скуры параненага і не можа нанесці яму шкоду.
• Спіртавыя сурвэткі. Звычайныя вільготныя сурвэткі, насычаныя спіртазмяшчальнай вадкасцю - падыходзяць для абеззаражвання ўчастка скуры пры ранках.
• Стэрыльныя медыцынскія пальчаткі. Дазваляюць праводзіць маніпуляцыі з параненым, не баючыся занесці інфекцыю ў рану ці не заразіцца чым-небудзь ад яго крыві.
• Гіпаалергенны пластыр на нятканай аснове. Патрэбны для таго самага, што і звычайны пластыр: зафіксаваць гемастатычны бінт, заляпіць ранку і гэтак далей. Асноўная перавага - матэрыял дазваляе адарваць кавалак патрэбнага памеру рукамі (у той час як тканіну можна толькі разрэзаць нажніцамі, што прымушае марнаваць час).
• Карта агляду пацыента. У ёй можна хутка запісаць дадзеныя параненага, характар яго ранення (у якую частку цела, калі і чым нанесенае), усе дзеянні, якія праводзіліся з параненым да моманту дастаўкі ў палявы шпіталь і іншыя дэталі (да прыкладу, ці ёсць у яго алергія на медыкаменты). Таксама ў карце пазначаецца рознымі колерамі ступень ранення - ад зялёнага (лёгкапаранены, здольны перасоўвацца) да чырвонага (цяжкае раненне, неабходная тэрміновая меддапамога) і чорнага (загінуў). Гэта неабходна для хуткага сартавання параненых.
• Водатрывалы маркер. Дазваляе хутка напісаць на жгуце час накладання, каб своечасова яго зняць.

Калі параўнаць аптэчкі беларускай арміі і УСУ, то паміж імі прорва. Калі першая дапаможа толькі спыніць кроў, ды і тое з агаворкамі (жгут цяжка накласці самому сабе), то другая робіць тое самае нашмат больш эфектыўна (дзякуючы нажніцам, турнікету і гемастатычнаму бінту), дае дактарам працаваць з параненым пасля эвакуацыі (у іх будзе ўся інфармацыя пра параненага, аж да часу накладання турнікета) і ў стане выратаваць жыццё чалавеку з прабітым лёгкім. Пры гэтым ніякіх звышскладаных кампанентаў яна не змяшчае.

А якую аптэчку паказалі Лукашэнку? Яна не горшая за стандарты NATO?

Прынамсі, гэты варыянт дакладна не выглядае настолькі састарэлым, як штатная беларуская АПДІ - іх нават цяжка параўнаць. Здымак не вельмі выразны, але на стале добра бачныя:

• Атраўматычныя нажніцы;
• Гемастатычны бінт «Гемафлекс», які замяніў ранейшы сродак - цяпер сыпаць на рану гемастатык не трэба;
• Аклюзійны пластыр;
• Турнікет у дадатак да жгута;
• Пальчаткі;
• Маркер;
• Прадмет, падобны да паветравода Гведэла (патрэбны для таго ж, для чаго назафарынгеальная трубка, але ўстаўляецца праз рот, а не праз нос).

Адным словам, да стандартаў NATO гэтая канкрэтная аптэчка хутчэй наблізілася, чым не. Аднак наколькі імаверна, што найбліжэйшым часам гэтае багацце пойдзе ў войскі масава, мы не ведаем. Нават Расія, якая мае значна большыя рэсурсы, чым Беларусь, пакуль можа забяспечваць сваіх вайскоўцаў у асноўным тымі самымі АПДІ - са жгутом Эсмарха, бінтам і «абязболам». Аднак можна канстатаваць, што як мінімум адзін асобнік, падобны да «натаўскага», у Беларусі ўжо ёсць.